Tag: dzienniczek samokontroli (1)

Kto może być dawcą wątroby - zasady dawstwa

Podczas, gdy dializa pomaga utrzymać przy życiu pacjentów z niewydolnoÅ›ciÄ… nerek do czasu, gdy bÄ™dzie możliwy przeszczep nerki, nie ma alternatywnych metod dÅ‚ugoterminowego leczenia niewydolnoÅ›ci wÄ…troby. W tym przypadku, przeszczep fragmentu wÄ…troby, np. od żywego dawcy, może uratować życie pacjenta. O tym, kto może być dawcÄ… wÄ…troby, decyduje szereg czynników. Wymagane jest również przeprowadzenie różnych testów i badaÅ„, przez które muszÄ… przejść obie strony, zarówno potencjalny dawca narzÄ…du, jak i biorca. WÄ…trobÄ™ można pobrać od osoby zmarÅ‚ej w caÅ‚oÅ›ci. Od dawcy żywego pobierany jest jedynie fragment wÄ…troby.

W sytuacji pilnej potrzeby przeszczepu wÄ…troby, dość czÄ™sto na potencjalnych dawców zgÅ‚aszajÄ… siÄ™ czÅ‚onkowie rodziny chorego lub osoby majÄ…ce bliskie zwiÄ…zki z biorcÄ…. Ma tu znaczenie pilny charakter takiej operacji, a wiÄ™c i szybkość decyzji o przekazaniu narzÄ…du.
 

Stan fizyczny oraz stan zdrowia dawcy wÄ…troby

WiÄ™kszość oÅ›rodków transplantacyjnych wymaga, aby wiek potencjalnych dawców fragmentu wÄ…troby znajdowaÅ‚ siÄ™ w przedziale 18-60 lat. Wynika to z faktu, iż u starszych osób częściej może dochodzić do komplikacji, natomiast osoby niepeÅ‚noletnie nie sÄ… jeszcze wystarczajÄ…co dojrzaÅ‚e, aby wyrazić Å›wiadomÄ… zgodÄ™ na oddanie narzÄ…du i być pewnym tej decyzji. Masa ciaÅ‚a dawcy również jest bardzo ważnym czynnikiem, wpÅ‚ywajÄ…cym na to czy ktoÅ› może być dawcÄ… wÄ…troby. Osoby otyÅ‚e sÄ… zwykle dyskwalifikowane.

Aby upewnić siÄ™, że dawca jest wystarczajÄ…co zdrowy, musi on przejść ogólne badania. Konieczne może być również wykonanie badaÅ„ krwi i moczu, mammografii (dla kobiet powyżej 40 roku życia), kolonoskopii (dla mężczyzn i kobiet powyżej 50 roku życia), badaÅ„ serca i zdjęć rentgenowskich.

Dawca musi mieć zdrowÄ… wÄ…trobÄ™, nerki oraz tarczycÄ™ oraz nie mieć nastÄ™pujÄ…cych chorób:

  • choroby wÄ…troby, w tym zapalenie wÄ…troby;
  • choroby serca;
  • cukrzyca;
  • choroby pÅ‚uc;
  • choroby przewodu pokarmowego;
  • zaburzenia autoimmunologiczne;
  • choroby neurologiczne;
  • zakażenie HIV/AIDS
  • nowotwory;
  • wysokiego ciÅ›nienia krwi (które nie jest pod kontrolÄ…);
  • infekcje.

 

Konieczne jest również wykonanie wywiadu psychiatrycznego w celu wykluczenia zaburzeÅ„ psychicznych, które mogÅ‚yby podważyć wiarygodność Å›wiadomej zgody na przeszczep. Ponadto dawcÄ… nie może być kobieta w ciąży oraz osoby zażywajÄ…ce narkotyki.
 

Ryzyko operacji a świadoma zgoda dawcy

Pewne ryzyko zwiÄ…zane z pobraniem i przeszczepieniem narzÄ…du obu stron – dawcy żywego i biorcy. Po oddaniu fragmentu wÄ…troby, u dawcy może wystÄ…pić np. infekcja, krwawienie.  Udowodniono jednak, że taka operacja nie wpÅ‚ywa statystycznie na dÅ‚ugość życia dawcy oraz nie zwiÄ™ksza ryzyka wystÄ…pienia chorób wÄ…troby. WÄ…troba żywego dawcy potrzebuje zaledwie ok. 4 miesiÄ™cy, aby wrócić do pierwotnych rozmiarów i po tym czasie ostatecznie odzyskuje peÅ‚nÄ… sprawność.

O tym, kto może być dawcÄ… wÄ…troby mówiÄ… okreÅ›lone procedury, ale potencjalny żywy dawca fragmentu wÄ…troby zawsze musi dokonać Å›wiadomej zgody na jego pobranie.  OÅ›rodki transplantacyjne zawsze upewniajÄ… siÄ™, że tacy dawcy decydujÄ… siÄ™ na oddanie fragmentu wÄ…troby z wÅ‚asnej, nieprzymuszonej woli. OczywiÅ›cie wymagane jest podpisanie odpowiedniego formularza Å›wiadomej zgody. Dawca ma możliwość rezygnacji na każdym etapie procesu.

 

CHIESI/KB/EDU/69/09/2019