Tag: powikłania po przeszczepie (3)

Dla biorców przeszczepów, otrzymanie sprawnego narządu daje nową szansę na lepsze życie. Stosowanie się do zaleceń personelu medycznego poprawia jakość życia po przeszczepie. Istnieje przecież wiele aspektów opieki nad nowym narządem, które należy wprowadzić do swojego życia. Przeszczepienie jest poważnym zabiegiem chirurgicznym, a przystosowanie się do zmian i nauka samoopieki może zająć trochę czasu. Nie należy się jednak zniechęcać. Większość biorców już w krótkim czasie po przeszczepie czuje się znacznie lepiej. Inni potrzebują więcej czasu na dostosowanie się.

Zapobieganie odrzucaniu narządu

Po otrzymaniu nowego narządu, należy prowadzić zdrowy i higieniczny tryb życia tak, aby pozostać w dobrej kondycji i zapobiegać odrzucaniu. Ryzyko odrzucenia przeszczepu maleje wraz z upływem czasu, jednakże nigdy nie znika. Odrzucanie ma miejsce wtedy, gdy układ odpornościowy biorcy narządu rozpoznaje narząd dawcy jako obcy i próbuje go wyeliminować. Istotne jest, aby przestrzegać zasad stosowania leków immunosupresyjnych, harmonogramu wizyt kontrolnych, a każdą, nawet najmniejszą, niepokojącą sytuację od razu zgłaszać lekarzowi prowadzącemu. Tylko kontynuacja ścisłej współpracy z lekarzem transplantologiem i innymi specjalistami gwarantuje bezpieczne przejście przez proces rekonwalescencji i rozpoczęcie nowego życia po przeszczepie.

Zmiany w stylu życia po przeszczepie

Tempo, z jakim następuje powrót do zdrowia dla każdego pacjenta jest indywidualne. Jedno jest pewne, aby życie po przeszczepie przebiegało pomyślnie, należy przestrzegać pewnych zasad. Zostały one wyszczególnione i opisane poniżej.
 

• Dieta

Po przeszczepie wskazana jest zdrowa i zbilansowana dieta. Należy pić odpowiednią ilość wody, aby utrzymywać dobre nawodnienie organizmu. Powinno się spożywać produkty o niskiej zawartości soli, tłuszczu
i cholesterolu. Należy zrezygnować ze spożywania alkoholu i palenia papierosów. Dobrym pomysłem jest konsultacja z dietetykiem, który posiada odpowiednia wiedzę i jest w stanie opracować jadłospis, który dostarczy potrzebnych mikro i makroelementów.
 

• Sport

Wielu biorców przeszczepu powraca do uprawiania sportu, z którego musieli zrezygnować z powodu swojej choroby. Czas na rozpoczęcie aktywności ruchowej, jak również jej rodzaj i czas trwania powinien określić lekarz po dokładnej analizie stanu zdrowia pacjenta. Ćwiczenia nie tylko poprawiają stan zdrowia, ale zapobiegają przyrostowi masy ciała i poprawiają samopoczucie.
 

• Powrót do pracy

Powrót do pracy lub do szkoły jest możliwy i jak najbardziej wskazany. Należy go uzgodnić z prowadzącym lekarzem transplantologiem, który musi uzyskać więcej informacji dotyczących wykonywanej pracy i ocenić czas powrotu do zdrowia.
 

• Aktywność seksualna

Oczywiście współżycie jest możliwe po przeszczepie. Należy jednak wstrzymać się od niego przez około 4-6 tygodni od operacji lub do momentu całkowitego zagojenia rany operacyjnej. U kobiet po przeszczepie powraca regularne miesiączkowanie, co zwiększa szansę zajścia w ciążę.
 

• Podróże

Znaczna poprawa samopoczucia oraz więcej energii zachęca do podróży. Lekarze zalecają wstrzymanie się z podróżowaniem ma czas ok. 2-3 miesięcy, tak aby organizm doszedł do siebie po przeszczepie. Ważne jest, aby planując wyprawę, pacjent posiadał wystarczający zapas leków na cały okres urlopu. Podróż w niektóre miejsca niesie za sobą konieczność dodatkowych szczepień, co zawsze należy skonsultować ze specjalistą, który wystawi odpowiednie zaświadczenie. Należy mieć świadomość tego, iż wyjazd w pewne rejony świata może nie być w pełni bezpieczny.

Stosowanie się do zasad, stały kontakt z zespołem transplantacyjnym oraz zgłaszanie wszelkich obaw są gwarancją na odzyskanie pełnej witalności i zadowolenia z nowego życia po przeszczepie.
 

CHIESI/KB/EDU/53/06/2019

Samokontrola stanu zdrowia

Po powrocie do domu po przeszczepie nerki lub wątroby, pomiędzy wizytami kontrolnymi to pacjent odpowiada za kontrolę własnego stanu zdrowia. Popularne hasło „Twoje zdrowie w Twoich rękach” nabiera szczególnego znaczenia u pacjentów po przeszczepie narządu.

Gorączka, czy może być niebezpieczna?

Zaburzenia prawidłowego funkcjonowania organizmu pacjenta po zabiegu transplantacji, takie jak:

• gorączka
• wymioty i biegunka
• ból w klatce piersiowej oraz duszności
• nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego krwi
• nieprawidłowa glikemia
• ostre bóle brzucha

powodują, że należy zwrócić szczególną uwagę na stan zdrowia. Zajmijmy się pierwszym z wymienionych objawów. Podwyższenie ciepłoty ciała powyżej  38 st.  nazywane jest gorączką. Ciepłota ciała powyżej 37 st. C to stan podgorączkowy. Obniżanie gorączki u osób nie będących po transplantacji narządów, polega najczęściej na podawaniu dostępnych bez recepty leków przeciwgorączkowych np. paracetamolu. W przypadku pacjentów, u których występuje gorączka po przeszczepie sytuacja wygląda inaczej. Pacjenci po transplantacji organów obciążeni są większym ryzykiem poważniejszych powikłań infekcji. Stałe przyjmowanie leków immunosupresyjnych, które obniżają odporność organizmu, zwiększa ryzyko wystąpienia zakażeń grzybiczych, bakteryjnych i wirusowych. Mogą też rozwinąć się rzadko występujące w populacji ogólnej choroby, takie jak np.: pneumocystozowe zapalenie płuc, zakażenie wirusem cytomegalii. Teoretycznie łagodnie przebiegające infekcje i choroby mogą przekształcić się w formę uogólnioną i być zagrożeniem dla przeszczepionego organu oraz życia pacjenta po przeszczepie. Rozwój zakażenia może przebiegać u niego znacznie szybciej. Sygnał, jakim jest gorączka po przeszczepie to wyraźny znak, że trzeba podjąć szybkie działania, mające na celu wykrycie przyczyn takich sygnałów alarmowych wysyłanych przez organizm pacjenta.

Niezwłoczny kontakt z lekarzem    

Pierwszą reakcją u osób, które mają podwyższoną temperaturę ciała, jest próba jej obniżenia lub przeczekanie zaistniałego stanu. U biorcy przeszczepu znaczna część leków przeciwgorączkowych może działać szkodliwie na nerki. Gorączka po przeszczepie wymaga natychmiastowych reakcji. Pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, który jest najbliżej jego miejsca zamieszkania. Specjalista po wykonaniu niezbędnych badań, podejmie decyzję dotyczącą leczenia szpitalnego bądź ambulatoryjnego. Konieczny jest także niezwłoczny kontakt z Ośrodkiem Transplantacyjnym.

CHIESI/KB/EDU/59/07/2019

Podczas, gdy dializa pomaga utrzymać przy życiu pacjentów z niewydolnością nerek do czasu, gdy będzie możliwy przeszczep nerki, nie ma alternatywnych metod długoterminowego leczenia niewydolności wątroby. W tym przypadku, przeszczep fragmentu wątroby, np. od żywego dawcy, może uratować życie pacjenta. O tym, kto może być dawcą wątroby, decyduje szereg czynników. Wymagane jest również przeprowadzenie różnych testów i badań, przez które muszą przejść obie strony, zarówno potencjalny dawca narządu, jak i biorca. Wątrobę można pobrać od osoby zmarłej w całości. Od dawcy żywego pobierany jest jedynie fragment wątroby.

W sytuacji pilnej potrzeby przeszczepu wątroby, dość często na potencjalnych dawców zgłaszają się członkowie rodziny chorego lub osoby mające bliskie związki z biorcą. Ma tu znaczenie pilny charakter takiej operacji, a więc i szybkość decyzji o przekazaniu narządu.
 

Stan fizyczny oraz stan zdrowia dawcy wątroby

Większość ośrodków transplantacyjnych wymaga, aby wiek potencjalnych dawców fragmentu wątroby znajdował się w przedziale 18-60 lat. Wynika to z faktu, iż u starszych osób częściej może dochodzić do komplikacji, natomiast osoby niepełnoletnie nie są jeszcze wystarczająco dojrzałe, aby wyrazić świadomą zgodę na oddanie narządu i być pewnym tej decyzji. Masa ciała dawcy również jest bardzo ważnym czynnikiem, wpływającym na to czy ktoś może być dawcą wątroby. Osoby otyłe są zwykle dyskwalifikowane.

Aby upewnić się, że dawca jest wystarczająco zdrowy, musi on przejść ogólne badania. Konieczne może być również wykonanie badań krwi i moczu, mammografii (dla kobiet powyżej 40 roku życia), kolonoskopii (dla mężczyzn i kobiet powyżej 50 roku życia), badań serca i zdjęć rentgenowskich.

Dawca musi mieć zdrową wątrobę, nerki oraz tarczycę oraz nie mieć następujących chorób:

• choroby wątroby, w tym zapalenie wątroby;
• choroby serca;
• cukrzyca;
• choroby płuc;
• choroby przewodu pokarmowego;
• zaburzenia autoimmunologiczne;
• choroby neurologiczne;
• zakażenie HIV/AIDS
• nowotwory;
• wysokiego ciśnienia krwi (które nie jest pod kontrolą);
• infekcje.

Konieczne jest również wykonanie wywiadu psychiatrycznego w celu wykluczenia zaburzeń psychicznych, które mogłyby podważyć wiarygodność świadomej zgody na przeszczep. Ponadto dawcą nie może być kobieta w ciąży oraz osoby zażywające narkotyki.
 

Ryzyko operacji a świadoma zgoda dawcy

Pewne ryzyko związane z pobraniem i przeszczepieniem narządu obu stron – dawcy żywego i biorcy. Po oddaniu fragmentu wątroby, u dawcy może wystąpić np. infekcja, krwawienie.  Udowodniono jednak, że taka operacja nie wpływa statystycznie na długość życia dawcy oraz nie zwiększa ryzyka wystąpienia chorób wątroby. Wątroba żywego dawcy potrzebuje zaledwie ok. 4 miesięcy, aby wrócić do pierwotnych rozmiarów i po tym czasie ostatecznie odzyskuje pełną sprawność.

O tym, kto może być dawcą wątroby mówią określone procedury, ale potencjalny żywy dawca fragmentu wątroby zawsze musi dokonać świadomej zgody na jego pobranie.  Ośrodki transplantacyjne zawsze upewniają się, że tacy dawcy decydują się na oddanie fragmentu wątroby z własnej, nieprzymuszonej woli. Oczywiście wymagane jest podpisanie odpowiedniego formularza świadomej zgody. Dawca ma możliwość rezygnacji na każdym etapie procesu.

CHIESI/KB/EDU/69/09/2019